Nr 26/07/2022

WARTO PRZECZYTAĆ…

Czy rozumiesz, w czym uczestniczysz?” – można by zapytać katolików chodzących na niedzielną Mszę Świętą. Wielu mogłoby odpowiedzieć słowami biblijnego Etiopa:
„Jak mogę zrozumieć, skoro nikt mi nie wyjaśnił?”. Tak jak potrzebujemy inicjacji do lektury Słowa Bożego, tak potrzebujemy również inicjacji do uczestnictwa w Eucharystii. Nieocenioną pomocą do takiej inicjacji jest kompetentny, a przy tym prosto i przystępnie napisany komentarz. Taką właśnie pozycją jest książka ks. Piotra Śliżewskiego.
Niech jej lektura służy wszystkim Czytelnikom pomocą w odkrywaniu niezgłębionych bogactw misterium Chrystusa, które celebrujemy w Eucharystii.

Czym się różni święto od uroczystości?

Zarówno święto jak i uroczystość są terminami liturgicznymi. Uroczystość w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego jest ważniejsza od święta. Uroczystość rozpoczyna się już od wieczora dnia poprzedzającego (wigilia), a dokładniej od nieszporów. Stąd np. wieczorem 5 stycznia sprawuje się już mszę św. z uroczystości Objawienia Pańskiego. W uroczystości podczas mszy św. odmawia się (lub śpiewa) hymn „Chwała na wysokości Bogu” oraz „Wierzę w jednego Boga”. Natomiast święta nie posiadają swojej wigilii, czyli w przeddzień wieczorem sprawuje się jeszcze mszę św. z danego dnia liturgicznego, a nie ze święta. Ponadto we mszy św. sprawowanej w święto odmawia się (lub śpiewa) jedynie hymn „Chwała na wysokości Bogu”, natomiast nie odmawia się „Wierzę w jednego Boga”.
Jeżeli w dane święto przypada dzień liturgiczny ważniejszy od tegoż święta (najczęściej jest to uroczystość), wówczas w danym roku liturgicznym święto to opuszcza się. Np. jeżeli w święto Marka Ewangelisty (25 kwietnia) przypadłaby II Niedziela Wielkanocna (zwana inaczej Białą Niedzielą), która kończy Oktawę Wielkanocną, wówczas w tym roku liturgicznym święto św. Marka Ewangelisty nie jest obchodzone. Natomiast jeżeli w daną uroczystość przypada dzień ważniejszy od niej, wówczas uroczystość ta jest przenoszona na kolejny dzień lub na inny dzień, który w liturgii jest niższej rangi od tej uroczystości. Np. jeżeli uroczystość Zwiastowania Pańskiego (25 marca) przypadłaby w danym roku liturgicznym w Wielki Piątek, wówczas jest ona przenoszona na najbliższy dzień liturgiczny niższy rangą od uroczystości Zwiastowania Pańskiego. Takim dniem w tym przypadku jest poniedziałek po II Niedzieli Wielkanocnej (Białej Niedzieli), czyli w tym przypadku byłoby to 4 kwietnia. Wówczas jednak uroczystość Zwiastowania Pańskiego nie ma swojej wigilii, czyli w II Niedzielę Wielkanocną odprawia się jeszcze mszę św. z niedzieli, a nie z uroczystości.
Gdyby uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny przypadła na II Niedzielę Adwentu, wówczas zostałaby ona przeniesiona na kolejny dzień, czyli na poniedziałek i również nie miałaby swojej wigilii. A zatem wówczas w II Niedzielę Adwentu jest sprawowana jeszcze msza św. niedzielna.
Warto zauważyć, że nie we wszystkie uroczystości jest obowiązek uczestniczenia we mszy św., np. nie ma obowiązku uczestnictwa w Eucharystii w uroczystość Zwiastowania Pańskiego. Oprócz niedziel w Kościele rzymskokatolickim należy uczestniczyć we mszy św. w następujące uroczystości: Bożego Narodzenia (25 XII), Objawienia Pańskiego (6 I), Wniebowstąpienia Pańskiego (czwartek po VI Niedzieli Wielkanocnej), Bożego Ciała (czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej), Świętej Bożej Rodzicieli Maryi (1 I), Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (8 XII), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 VIII), św. Józefa (19 III), św.św. Apostołów Piotra i Pawła (29 VI) oraz Wszystkich Świętych (1 XI). Stąd uroczystości dzielą się na nakazane, w które obowiązuje uczestnictwo w Eucharystii oraz nie nakazane.
W Kościele rzymskokatolickim hierarchię dni liturgicznych reguluje specjalna tabela umieszczana w kalendarzach liturgicznych oraz w brewiarzu. Niektóre bowiem dni liturgiczne choć nie są uroczystościami (nawet nakazanymi), to jednak mają pierwszeństwo w liturgii przed uroczystościami, np. Środa Popielcowa, Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 XI) czy Oktawa Wielkanocna.

Marek Blaza SJ

6 lipca, wspomnienie obowiązkowe bł. Marii Teresy Ledóchowskiej