O Liturgii, cz. 14

KOLEKTA

Uwieńczeniem obrzędów wstępnych jest modlitwa zwana kolektą. Rozpoczyna się ona wezwaniem kapłana: „Módlmy się”, później następuje chwila ciszy. Przeznaczona jest od na uświadomienie sobie obecności Boga oraz indywidualną modlitwę wiernych i kapłana. Następnie modlitwa celebransa zanoszona do Boga w imieniu zgromadzonych. Modlitwę kończy odpowiedź wiernych: Amen.

Wprowadzona modlitwa przed czytaniami była przygotowaniem na przyjęcie słowa Bożego. Kolekta również jak gdyby „zbiera” w jedną całość to wszystko, co do tej pory działo się w liturgii Mszy.

Kolekta składa się z następujących elementów:
a) anakleza (gr. anakalein – wołać, przywoływać) – inwokacja wyrażająca się w słowach: Stwórca, Wszechmocny, Wieczny itp.

b) anamneza – przypominanie, wspominanie dzieł, które Bóg dokonał w historii zbawienia (stąd często występujący zwrot „Deus, qui…” – „Boże, który…. [sprawiłeś, dokonałeś]” ). Jest to podstawowy element kolekty, który zarówno wiąże teraźniejszość z przeszłością, jak i wzbudza nadzieję na spełnienie zanoszonych próśb.

c) prośba – związana z tajemnicą dnia oraz treścią anamnezy.

d) konkluzja – odniesienie modlitw do Jezusa Chrystusa jako podkreślenie Jego pośrednictwa.
Zwrot „przez wszystkie wieki wieków”, używany już w Kościele starożytnym, przejęty został z liturgii judaistycznej i wyraża wieczne trwanie oraz pełnię.

e) Amen – wypowiadane przez wiernych jako utożsamianie się i niejako złożenie swojego „podpisu” pod treścią modlitwy.

Przez pierwsze tysiąclecie w liturgii rzymskiej istniała tylko jedna kolekta podczas Mszy Świętej. Później, zwłaszcza kiedy w jednym dniu zbiegały się jakieś święta, łączono dwie kolekty w jedną, a później nawet odmawiano kilka kolekt w ramach liturgii jednej Mszy. Współcześnie przywrócono zasadę jednej kolekty podczas Eucharystii.

C.D.N.

A.Z.